როგორ გადაიღო ჯეიმს უებმა "პეპლის" ნისლეული და რას გვიყვება ეს კოსმოსზე
როგორ წარმოიქმნება ვარსკვლავები და რა როლი აქვს ნისლეულს LBN 483
ვარსკვლავები იქმნება, როდესაც გიგანტური მოლეკულური გაზის ღრუბლები გრავიტაციულად იკუმშება. თუმცა, ამ პროცესის დროს, ნაწილი ნივთიერებისა აირევა და სხვადასხვა ფორმით გამოთავისუფლდება – ზოგჯერ წვრილი, სწრაფი ნაკადებით, ზოგჯერ კი განიერი, მაგრამ ნელი გამოსხივებით. ეს გამოსხივებები გარშემო არსებულ გარემოს ეჯახება და განსხვავებული ფორმებისა და სტრუქტურების შექმნას უწყობს ხელს.
LBN 483-ის შემთხვევაში, მეცნიერები დიდხანს თვლიდნენ, რომ მის ცენტრში მხოლოდ ერთი ვარსკვლავი იყო, მაგრამ 2022 წელს ტელესკოპ ALMA-ს დაკვირვებებმა დაადასტურა, რომ მათ ნაცვლად ორი პროტოვარსკვლავი იმალება. ისინი გარშემორტყმულია მტვრისა და გაზის მკვრივი ღრუბლით, რომელიც "გიგანტურ კოსმოსურ ბლითს" ჰგავს. ეს ღრუბელი ჯერ კიდევ ამარაგებს ვარსკვლავებს მასალით, თუმცა, დრო და დრო ისინი გადამეტებულ ნივთიერებას ენერგიულ ნაკადებად "აგდებენ", რაც ქმნის მათ გარშემო გამოსახულ სტრუქტურებს.
ჯეიმს უების ფოტო – რა დეტალებს ვხედავთ მასზე
NASA/ESA/CSA/STScI-ის მიერ გავრცელებული სურათი დეტალურად აჩვენებს ნისლეულის კომპლექსურ სტრუქტურას:
ნარინჯისფერი რკალი – წარმოადგენს შეჯახების ტალღას, რომელიც წარმოიქმნება მაშინ, როცა ენერგეტიკული ნაკადი იწვევს გარემომცველი გაზისა და მტვრის გადაადგილებას.
ღია იისფერი სვეტები – შედგება მკვრივი გაზისა და მტვრისგან, რომელიც ჯერ კიდევ არ დაშლილა ვარსკვლავების გამოსხივებისგან.
ცენტრალური არე – აღინიშნება იმ რეგიონის ადგილმდებარეობა, სადაც მძლავრი მაგნიტური ველი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ვარსკვლავური სისტემის ჩამოყალიბებაში.
რა მნიშვნელობა აქვს ამ კვლევას?
LBN 483-ის მსგავს ნისლეულზე დაკვირვება მეცნიერებს უკეთ ეხმარება ვარსკვლავების ჩამოყალიბების პროცესის გააზრებაში. ის, რაც დღეს შორეულ ვარსკვლავურ სისტემებში ხდება, ასევე ხდებოდა 4.6 მილიარდი წლის წინ, როდესაც მზე წარმოიქმნა.
შესაძლოა, მილიონობით წლის წინ, სხვა ცივილიზაციები ასე აკვირდებოდნენ ჩვენი მზის დაბადებას, ისევე როგორც ჩვენ დღეს ვაკვირდებით ახალ ვარსკვლავებს სამყაროს შორეულ კუთხეებში.
როგორ იბადება ვარსკვლავი: ასტრონომებმა წარმოუდგენლად დეტალური ფოტო მიიღეს