როგორ არ "გადაიწვათ", როდესაც საყვარელ ადამიანს სერიოზულ დაავადებასთან გამკლავებაში ეხმარებით
რა დაგეხმარებათ
რუტინის შენარჩუნება
რითაც დღემდე იწყებდით/ასრულებდით დღეს - დილის ყავა, მოკლე გასეირნება, საყვარელი პოდკასტი—არ მოიშალოთ. ვტოვებთ ძილისა და გაღვიძების ერთსა და იმავე დროს, ვჭამთ საათებში, ვიცავთ პირად ჰიგიენას, ვტოვებთ „დასვენების ფანჯრებს“.
ცოტა მოძრაობაც ბევრს შველის. ყოველდღე 20–30 წუთი ზომიერი აქტივობა (სეირნობა, სახლის საქმეები, ბაღი, მსუბუქი ვარჯიში) ამცირებს შფოთვას, აუმჯობესებს ძილსა და კონცენტრაციას. პირველი სესიებიდანვე იგრძნობთ შვებას.
გამოხატეთ ემოცია
სევდა, შიში, გაღიზიანება, ბრაზიც კი ნორმალურია. მათი ჩახშობა ამძაფრებს დეპრესიას. იპოვეთ უსაფრთხო გზა გამოსათქმელად: ელაპარაკეთ ახლო მეგობარს, თერაპევტს, ან ჩაწერეთ დღიურში. „ვგრძნობ და ვლაპარაკობ“—ეს უნარი იცავს რესურსს და ურთიერთობას.
პროფესიონალური მხარდაჭერა
ინდივიდუალური/ჯგუფური თერაპია და მხარდაჭერის ტრენინგები ეფექტურად ამცირებს გადაღლისა და დეპრესიის რისკს. ბევრ ფონდში მუშაობენ ადამიანები, რომლებსაც მსგავსი გზა თავად გაუვლიათ და გამოცდილებას გიზიარებენ.
პაუზები აუცილებელია
24-საათიანი ზრუნვა გადატვირთვას საჭიროებს. დროებით დატვირთეთ სხვა ოჯახის წევრი, მოიწვიეთ მომვლელი/სოცმუშაკი/მოხალისე, ან გამოიყენეთ მოკლევადიანი განთავსება ჰოსპიტალში, რამდენიმე საათიც კი კვირაში ამცირებს სტრესს და გიბრუნებთ ძალას. ეს არ არის ეგოიზმი, ეს არის მდგრადი ზრუნვის ნაწილი.
საზღვრების დაცვა
თქვენიც და პაციენტისაც. პაციენტის ავტონომიას ვცემთ პატივს (მაგ., ექიმთან მარტო შესვლა თუ უნდა). ამავე დროს, განსაზღვრეთ, რამდენი დრო და რესურსი რეალურად შეგიძლიათ მიუძღვნათ ფიზიკურად, ემოციურად, ფინანსურად. ისწავლეთ „არა“-ს თქმა დანაშაულის გარეშე.
დავალებების დელეგირება
დაანაწილეთ საქმეები ახლობლებში/მეგობრებში: ვინ ელაპარაკება ექიმებს? ვისი საქმეა სამედიცინო ინფორმაციის მოძიება? ვინ უმკლავდება საყიდლებს, საჭმელს, დასუფთავებას? ვინ აკონტროლებს ხარჯებს/გადახდებს? თუ ოჯახი ვერ ერთვება, ეძებეთ დახმარება მოხალისეებში, არასამთავრობოებში, სოციალური მხარდაჭერის სერვისებში.
ცვლილებების მიღება
ცხოვრება შეიცვალა და ეს მტკივნეულია. დაუშვით საკუთარ თავს შიში და დაბნეულობაც. ახალ რეალობას ვსწავლობთ ნაბიჯ-ნაბიჯ: იქნება მძიმე წუთებიც, იქნება სიხარულიც და მშვიდი, პატარა ნუგეშიც.
საჭიროა გახსოვდეთ: ზრუნვა სხვა ადამიანზე იწყება ზრუნვით საკუთარ თავზე. როცა თავს ძალას აძლევთ, გაქვთ ენერგია, მოთმინება და სითბო, რომლებსაც თქვენი ახლობელი ყველაზე დიდად საჭიროებს.