როგორ დავიცვათ ეზო ქვეწარმავლებისგან? – ეფექტური რჩევები უსაფრთხოებისთვის
მოაშორეთ მაღალი ბალახი და ბუჩქები
ქვეწარმავლები განსაკუთრებით კარგად გრძნობენ თავს ჩრდილში, დაბურულ ბალახსა და ბუჩქნარებში. ეზოში მაღალი ბალახის გათიბვა და ბუჩქების პროპორციული გასხვლა პირველ რიგში აუცილებელია.
მოაწესრიგეთ სახლისა და ეზოს ნაგავსაყრელები
დაუმუშავებელი ჯართი, ხის გროვები, დაგროვილი ფოთლები ან სამშენებლო მასალა — იდეალური სამალავებია ქვეწარმავლებისთვის. თუ მსგავსი რაღაცა გაქვთ ეზოში, უმჯობესია გადააადგილოთ ან გადაყაროთ.
გალავნის ქვეშ ამოავსეთ ბზარები და ხვრელები
თუ ეზო ღობით არის შემოსაზღვრული, მნიშვნელოვანია, რომ ღობეს ქვეშ არ ჰქონდეს ღია სივრცეები, რომლის მეშვეობით ქვეწარმავლებს შეეძლებათ შეღწევა. ქვიშით ან მიწით ამოავსეთ ყველა პოტენციური შესასვლელი.
გამოიყენეთ ბუნებრივი ან კომერციული გამაფრთხილებელი საშუალებები
არსებობს რამდენიმე ბუნებრივი სუნი, რომელიც ქვეწარმავლებს არ სიამოვნებთ:
- სოდა და ლიმონის წვენი
- ძმარი
- დარიჩინი, მიხაკი, ნაფთალინი
ასევე შეგიძლიათ შეიძინოთ სპეციალური ქიმიური საშუალებები, რომლებიც ქვეწარმავლების არეალიდან მოშორებას უწყობს ხელს, თუმცა მათი გამოყენებისას ფრთხილად უნდა იყოთ, განსაკუთრებით ბავშვებისა და შინაური ცხოველების შემთხვევაში.
შინაური ცხოველები – როგორც ბუნებრივი დამცველები
კატები, ძაღლები და ზოგიერთი ფრინველი (მაგ. ქათმები) ქვეწარმავლებისადმი საკმაოდ აგრესიულები არიან. მათი ყოფნა ეზოში დამატებითი დამცავი ბარიერია.
გაანათეთ ბნელი ადგილები
ქვეწარმავლები ღამით აქტიურდებიან და უპირატესობას ანიჭებენ ბნელ ადგილებს. ეზოს სტრატეგიულად განათება ამცირებს მათი გამოჩენის შანსს. გამოიყენეთ მზის ენერგიაზე მომუშავე განათებები ბილიკებზე, კუთხეებში და ბუჩქებთან.
კონსულტაცია სპეციალისტთან
თუ ეზოში ქვეწარმავლების ხშირი ვიზიტი გახდა პრობლემა, უმჯობესია დაუკავშირდეთ სპეციალიზებულ სამსახურს, რომელიც უსაფრთხოდ და ჰუმანურად მოაგვარებს ამ საკითხს.
ქვეწარმავლები ბუნების ნაწილია და მათი არსებობა ეკოსისტემისთვის მნიშვნელოვანია, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ მათ ჩვენს ეზოში ადგილი უნდა ჰქონდეთ. პრევენციული ზომების მიღება არა მხოლოდ უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს, არამედ გაძლევთ სიმშვიდეს — განსაკუთრებით მაშინ, როცა ეზოში ბავშვები თამაშობენ ან ზაფხულის საღამოს ოჯახის წევრებთან ერთად სხედხართ.
თუ ქვეწარმავლებს უკვე აქვთ დაბუდებული ეზოში ან სახლთან ახლოს, საჭიროა სწრაფი, უსაფრთხო და გონივრული მოქმედება.
აი რამდენიმე პრაქტიკული და ჰუმანური რჩევა, როგორ მოაშოროთ ქვეწარმავლები, თუ უკვე დაიბუდეს:
🧭 მოერიდეთ პანიკას და ფიზიკურ შეხებას
ქვეწარმავლების უმეტესობა ადამიანს თავს არ ესხმის, თუ არ შეაწუხებენ. არ შეეხოთ და არ სცადოთ მათი შეშინება ან მოშორება ხელით – ეს შეიძლება იყოს სახიფათო.
☎️ დაუკავშირდით სპეციალისტებს
თუ შეამჩნიეთ ბუდე, განსაკუთრებით თუ საქმე ეხება შხამიან გველს ან უცნობ სახეობას, აუცილებლად მიმართეთ გარემოს დაცვის სააგენტოს ან ველური ბუნების სპეციალისტებს. საქართველოში ამაში ზოგჯერ სამაშველოც მონაწილეობს. ისინი ადამიანისთვის უსაფრთხო მეთოდით გადაჰყავთ ქვეწარმავლები ბუნებრივ ჰაბიტატში.
გაათავისუფლეთ ტერიტორია ბუდის გარშემო
არ გააკეთოთ მყისიერი ქმედებები – ჯერ დააკვირდით. თუ ბუდე ველურ გარემოშია, დროებით შეაჩერეთ ადამიანის აქტივობა იმ ზონაში. შემდეგ:
მოაშორეთ მცენარეების სიმჭიდროვე
გაასუფთავეთ მშრალი ფოთლები და ჯართი
მოაშორეთ პოტენციური წყლის წყაროები (ძველი კონტეინერები, ჭურჭელი)
დაიცავით ტერიტორია შემდგომი დაბრუნებისგან
მას შემდეგ, რაც ბუდე უსაფრთხოდ მოიშლება:
გამოიყენეთ სუნი, რომელიც აშინებს ქვეწარმავლებს – მაგალითად, ძმარი, დარიჩინი, ნაფთალინი, ლავანდა. დააყენეთ ღობე, რომლის ქვეშ ქვა ან ბადე იქნება ჩაყრილი – ქვეწარმავლებისთვის შესვლა გაძნელდება.განათდით ბნელი კუთხეები – გველები და ხვლიკები ბნელ ადგილებს ეტანებიან.
🧴 სპრეი გველებისა და ქვეწარმავლების წინააღმდეგ – დამზადება სახლში
ინგრედიენტები:
- 1 ლიტრი წყალი (უკეთესია თბილი)
- 3 სუფრის კოვზი ძმარი (სუფრის ან ვაშლის ძმარი)
- 1 ჩაის კოვზი ნივრის ფხვნილი ან 3-4 კბილი დაჭყლეტილი ნიორი
- 1 ჩაის კოვზი დარიჩინი ან მიხაკის ფხვნილი
- სურვილისამებრ: რამდენიმე წვეთი ლიმონის ან პიტნის ეთერზეთი (გაძლიერებული ეფექტისთვის)
მომზადება:
წყალში დაამატე ძმარი და დანარჩენი ინგრედიენტები.კარგად აურიე და გააჩერე 30 წუთი, რათა არომატები შეიწოვოს.
გადაასხი პულვერიზატორში (შეიძლება ძველი სპრეის ბოთლი).
შენახვა შესაძლებელია მაცივარში 1 კვირის განმავლობაში.
🚫 როგორ გამოვიყენოთ:
სპრეი შეასხურე ეზოს გარე პერიმეტრზე, ბუჩქებთან, ღობის გასწვრივ, კარების ან ფანჯრების გარშემო.დაასხურე სარდაფთან ან ბნელ ადგილებში, სადაც შესაძლოა ქვეწარმავლები იდონ.გაიმეორე პროცედურა კვირაში ერთხელ ან წვიმის შემდეგ.
⚠️ შენიშვნა: სპრეი არ კლავს ქვეწარმავლებს – მხოლოდ აფრთხობს და არმოსაწონ გარემოს ქმნის.
არ გამოიყენო უშუალოდ მცენარეებზე ან შინაურ ცხოველებთან ახლოს, რადგან ძლიერი სუნი შესაძლოა მათთვის უსიამოვნო იყოს.