როგორ დავეხმაროთ მოზარდს, სიკვდილის შიშის დაძლევაში
მიეცი უსაფრთხო სივრცე, რომ ილაპარაკოს
არ განიკითხო და არ შეაშინო – მნიშვნელოვანია, რომ მოზარდმა იგრძნოს, რომ მისი ფიქრები არ არის "ცუდი" ან "გაუმართლებელი". შეიძლება ეშინია, რომ ვერავინ გაუგებს მას. უბრალოდ მოუსმინე, ჰკითხე და მხარი დაუჭირე. დაეხმარე ფიქრების ფორმულირებაში – ხშირად შიშს აძლიერებს ქაოსური და გაუცნობიერებელი ფიქრები.
დახმარება შეგიძლია კითხვებით:
"რა გაშინებს ყველაზე მეტად?"
"შენი აზრით, რატომ ფიქრობ ამაზე ასე ხშირად?"
"როგორ ფიქრობ, სხვებიც განიცდიან მსგავს გრძნობებს?"
დაეხმარე, რომ ფიქრები კონტროლში მოიყვანოს
რეალისტური ინფორმაცია მისცე – ხშირად, სიკვდილის შიში გაძლიერებულია მცდარი ან დრამატიზებული წარმოდგენებით. ასაკისთვის შესაფერისად შეიძლება აუხსნა, რომ ეს ცხოვრების ბუნებრივი ნაწილია და ყველა ადამიანი განიცდის მსგავს ფიქრებს.
შიშის „დამუშავება“ წერით – შესთავაზე, რომ შიშზე წეროს დღიურში. ზოგჯერ ფიქრების ქაღალდზე გადატანა მათ ნაკლებად დამთრგუნველს ხდის.
სავარჯიშოები
გონებრივი ვარჯიშები და მედიტაცია – ღრმა სუნთქვა, ყურადღების გადატანა (მაგალითად, "დაასახელე 5 რამ, რასაც ახლა ხედავ"), ან შემოქმედებითი საქმიანობები (ხატვა, მუსიკა, წერა) შეუძლია დაეხმაროს შიშის კონტროლში.
ფიზიკური აქტივობა – რეგულარული მოძრაობა (სიარული, ვარჯიში, ცეკვა) სტრესისა და შფოთვის შემცირებაში ეხმარება.
პოზიტიური ხედვის განვითარება
შეუქმენი სიცოცხლისადმი ჯანსაღი დამოკიდებულება – სიკვდილის ფობიის საპირისპირო პოლუსი არის სიცოცხლის სიყვარული. ჰკითხე:
"რა მოგწონს ცხოვრებაში?"
"რა გაბედნიერებს?"
"რისი გაკეთება გინდა მომავალში?"
გაამხნევე მომავლისკენ ორიენტირება – თუნდაც პატარა მიზნების დასახვა, ახალი ჰობი, მეგობრებთან მეტი დროის გატარება, შეუძლია დაეხმაროს ყურადღების გადატანაში.
საჭიროების შემთხვევაში, პროფესიონალური დახმარება
თუ შიში ძალიან ინტენსიურია და ყოველდღიურ ცხოვრებას ხელს უშლის, ფსიქოლოგთან ან თერაპევტთან საუბარი კარგი იდეა იქნება. შესაძლებელია CBT (კოგნიტიურ-ბიჰევიორისტული თერაპია) დაეხმაროს, რომელიც აზროვნების ნეგატიურ მარყუჟებს ცვლის.
მთავარი მესიჯი: შიში შეიძლება შეიცვალოს შიშთან გამკლავება ხანგრძლივი პროცესია, მაგრამ სწორი მიდგომით, თანადგომითა და თანმიმდევრული ნაბიჯებით, მოზარდს შეუძლია დაეხმარო, რომ შიში ნაკლებად დამთრგუნველი გახდეს და თანდათან დაძლიოს.
დამაიმედებელი სიტყვები, რომ შიში შეამსუბუქოს
„შენ ახლა ცოცხალი ხარ, და ეს ყველაზე მთავარი რამ არის.“
ხშირად შიში იმდენად ფოკუსირებულია მომავალზე, რომ ადამიანი ვერ ამჩნევს აწმყოს. შეახსენე, რომ ცხოვრება აქ და ახლა ხდება და რაც მთავარია, მას აქვს ძალა, ისიამოვნოს ამ მომენტებით.
„ყველას ოდესღაც უფიქრია სიკვდილზე, და ეს ნორმალურია.“
შეახსენე, რომ ის არ არის ერთადერთი, ვისაც ეს აზრები აქვს. ეს ბუნებრივი პროცესია და ყველა ადამიანს თავისებურად განუცდია მსგავსი ფიქრები.
„შიში ხშირად იმაზე ძლიერია, ვიდრე რეალობა.“
ჩვენ ბევრ რამეზე ვღელავთ, მაგრამ რეალურად, უმეტესობა იმ მოვლენებისა, რაც გვაშინებს, არასდროს ხდება.
„სიკვდილი არ არის დასასრული – ის უბრალოდ ცხოვრების ნაწილია.“
ზოგისთვის დამამშვიდებელია ის აზრი, რომ სიკვდილი არაა რაღაც უეცარი და საშინელი მოვლენა, არამედ ბუნებრივი ციკლი, რომელიც ყველა ცოცხალ არსებას ელის.
„ბევრი რამ არის სამყაროში, რაც ჯერ ვერ გაგვიგია – და ეს მშვენიერია.“
ზოგჯერ გაურკვევლობის მიღება შიშს ამცირებს. შეიძლება ასე უთხრა:„ბევრი რამ არ ვიცით სიკვდილის შესახებ, მაგრამ ზუსტად ისევე, როგორც დაბადებამდე არ ვიცოდით, როგორ იქნებოდა ცხოვრება, არც სიკვდილის შემდეგ ვიცით. ეს არ ნიშნავს, რომ ის საშიშია – უბრალოდ ჩვენ ჯერ ვერ ვხედავთ მთელ სურათს.“
„შენი ცხოვრება მნიშვნელოვანი და ფასეულია – და შენ მას მართავ.“
სიცოცხლის აზრის პოვნა შიშის შემცირებაში ეხმარება. ჰკითხე:რა გაბედნიერებს?რისი გაკეთება მოგწონს?რისი განცდა გინდა მომავალში?ვის უყვარხარ და ვინ გაფასებს?
„სიკვდილი კი არ უნდა გვაშინებდეს, არამედ ის, რომ კარგად არ ვიცხოვროთ.“
შეახსენე, რომ მთავარი ფოკუსი უნდა იყოს იმაზე, როგორ გაატაროს ცხოვრება სიყვარულით, სიხარულით და ემოციებით, და არა იმაზე, როდის ან როგორ დასრულდება ის.
„ბოლოს და ბოლოს, ჩვენ ყოველთვის ვრჩებით იმათ გულებში, ვინც გვიყვარს.“
ადამიანები, რომლებმაც უკვე დაკარგეს საყვარელი ადამიანები, შეიძლება დაამშვიდოს ის აზრი, რომ ჩვენი გავლენა და ჩვენი სიყვარულით დატოვებული კვალიც აგრძელებს არსებობას.
ფოტოები გენერირებულია AI-ს მიერ
როგორ მოიქცე, თუ უცხო ზარების ფობია გაქვს? ეს ბლოგი ტელეფონოფობიის დაძლევაში დაგეხმარება