როგორ მოქმედებს მატფეის ეფექტი: რატომ მდიდრდებიან მდიდრები და ღარიბდებიან ღარიბები - rogor.ge

"მატფეის ეფექტის" ფსიქოლოგიური ფენომენი

ტერმინი „,მატფეის ეფექტი“ შემოგვთავაზა ამერიკელმა სოციოლოგმა რობერტ მერტონმა 1970-იანი წლების შუა ხანებში. რობერტ მერტონმა აღნიშნა, რომ „ცნობილ მეცნიერებს არაპროპორციული პატივი ენიჭებათ მეცნიერებაში შეტანილი წვლილისთვის, ხოლო შედარებით ნაკლებად ცნობილი მეცნიერების ღვაწლი ხშირად არაპროპორციულად ფასდება, თუმცა მათი წვლილი ხშირად შედარების საგანია“.

2013 წელს ჯ.კ. როულინგმა, ჰარი პოტერის სერიის ავტორმა და ბრიტანეთის ერთ-ერთმა ყველაზე ცნობილმა თანამედროვე მწერალმა, გამოაქვეყნა წიგნი ფსევდონიმით რობერტ გელბრეიტი. სანამ ავტორის ნამდვილი სახელი გახდებოდა ცნობილი, მხოლოდ ათასნახევარი ეგზემპლარი გაიყიდა. ხოლო როდესაც ჯ.კ. როულინგის აგენტმა დაუდასტურა Sunday Times-ის რედაქტორს, რომ რობერტ გალბრეიტი მისი ფსევდონიმი იყო, გაყიდვები გაიზარდა 4000%-ით. ყველა ის შემთხვევა, როდესაც იზრდება კონკრეტული პირის გავლენა სახელის გამო, არის „მატფეის ეფექტის“ მოქმედება.

„მატფეის ეფექტი" სხვა არაფერია, თუ არა კარგი საწყისი პირობებისა და კუმულაციური ეფექტის ერთობლიობა. ეს იგივეა, რომ ბუნებით მოგეცეს ლამაზი ფეხები, მაგრამ ყურები ულამაზო და შენ ყველაფერი გააკეთო იმისთვის, რომ სხვებმა შენი ყურები დაინახონ, ფეხები კი არა. ხშირად ძლიერი თვისებების გაძლიერების ნაცვლად, რატომღაც ჩვენ ვავითარებთ სუსტს, ვივიწყებთ ჩვენს ძირითად კომპეტენციებს. საუბარია როგორც გარეგნობაზე, ასევე შინაგან თვისებებზე.

სავარჯიშო "დეკარტის მოედანი"

აიღეთ A4 ფურცელი და გაყავით სივრცე ოთხ ნაწილად. შეავსეთ თითოეული კვადრატი თქვენი პასუხებით:

• "++": მე შემიძლია და მიყვარს ამის გაკეთება . "ინსტრუმენტზე დაკვრა”, ”ზეთის საღებავებით ხატვა” - დაწერეთ ყველა თქვენი პრეფერენციის შესახებ.
• "+-": შემიძლია, მაგრამ არ მიყვარს ამის გაკეთება. დაწერეთ ყველაფერი, რისი გაკეთებაც შეგიძლიათ ლამაზად და მარტივად, მაგრამ დიდად არ გაინტერესებთ ამის გაკეთება. მაგალითად, „საჭმლის მომზადება“ ან „ლექსების წერა“.
• "-+": არ ვიცი როგორ, მაგრამ მომწონს ამის გაკეთება. დაწერეთ ყველაფერი, რისი გაკეთებაც ნამდვილად გსურთ და მოგწონთ, მაგრამ ფიქრობთ, რომ არც ისე კარგად აკეთებთ. მაგალითად, „საუბარი აუდიტორიის წინაშე“.
• "-": არ ვიცი როგორ და არ მიყვარს ამის გაკეთება . „ცხენით ჯირითი", "ლაშქრობაში წასვლა" და სხვა.

ამ ოთხი პუნქტიდან რომელს შეუძლია მოგვცეს „მატფეის ეფექტი“?

თქვენი აზრით პირველია?

არა. მეორე!

მეორე დავალების შესრულებისას თქვენ ჩამოთვალეთ თქვენში „დამარხული“ ნიჭი. უცნაურია, მაგრამ ის შესაძლებლობები, რომლებიც დაბადებიდან გვეძლევა, იშვიათად გვადგება და იშვიათად გვაძლევს დიდ სიამოვნებას. უმეტეს შემთხვევაში, ჩვენ მათ თავისთავად ვიღებთ. ახლა გადახედეთ ყველაფერს, რისი გაკეთებაც მარტივად შეგიძლიათ. ნება მიეცით საკუთარ თავს დაინახოთ "მეტფეის ეფექტის" ძალა და ყურადღება მიაქციოთ თქვენში ჩამარხულ რესურსებს.

გამაძლიერებელი ვარჯიში

გამოამჟღავნეთ თქვენი „დამარხული“ ნიჭი ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტზე თვის განმავლობაში. აკეთეთ ის, რაშიც კარგი ხართ. თქვენი ძლიერი მხარეების გაძლიერებით, თქვენ შეძლებთ შექმნათ ენერგიის ახალი დონე მთელ სისტემაში. ეს არ ნიშნავს, რომ არ არის აუცილებელი სისუსტის გაძლიერება. როდესაც ჩვენ ვაძლიერებთ სისუსტეს, ჩვენ ვქმნით ახალ ბალანსს სისტემაში. მაგრამ თუ ჩვენი ამოცანაა „მატფეის ეფექტის“ ჩართვა, საჭიროა გარკვეული დროის განმავლობაში ფოკუსირება ძლიერ თვისებებზე.