რა არის ფოტოდაბერება და როგორ შეგიძლიათ დაიცვათ თავი მისგან
კანისთვის ყველაზე საშიშად ითვლება B კლასის UV გამოსხივება ტალღის სიგრძით 290-დან 320 ნმ-მდე. მაღალი ენერგიის გამო, ასეთი სხივები შეაღწევს ზედა შრეებში - ეპიდერმისში და აზიანებს უჯრედების დნმ-ს, რაც იწვევს მათ სიკვდილს ან მუტაციას.
ნაკლებად ძლიერი UV-A სხივები (320-360 ნმ) იშვიათად იწვევს დამწვრობას, მაგრამ ისინი უფრო ღრმად აღწევს კანში, ხელს უწყობს რეაქტიული ჟანგბადის წარმოქმნას და ანთებას.
გარდა პირდაპირი დაზიანებისა, ულტრაიისფერი გამოსხივება გავლენას ახდენს კოლაგენის რაოდენობაზეც. ეს არის კანის მთავარი ცილა, რომელიც ინარჩუნებს მის სიმკვრივესა და ელასტიურობას. მზის გამოსხივება ააქტიურებს რეცეპტორებს კერანოციტებისა და ფიბრობლასტების უჯრედების ზედაპირზე, ანელებს ახალი კოლაგენის სინთეზს და აჩქარებს არსებულის დაშლას.
როგორ დავიცვათ თავი ფოტოდაბერებისგან
თეორიულად, არასდროს არ უნდა გახვიდეთ მზეზე, რაც რეალურ ცხოვრებაში უბრალოდ შეუძლებელია. UV-B სხივები საჭიროა D ვიტამინის წარმოებისთვის , რომელიც აუცილებელია ძლიერი ძვლებისა და ჯანსაღი კუნთებისთვის, კარგი იმუნიტეტისთვის და ენერგიის მაღალი დონისთვის. ულტრაიისფერი სხივები ნებისმიერ შემთხვევაში იმოქმედებს კანზე, მაგრამ ამავდროულად, თქვენ შეგიძლიათ შეამციროთ ზიანი და დაიცვათ თავი ფოტოდაბერებისგან რამდენიმე წესის დაცვით.
არ გახვიდეთ გარეთ პიკის საათებში
შეეცადეთ შეამციროთ მზეზე ყოფნის დრო ზაფხულში დილის 10:00 საათიდან საღამოს 4:00 საათამდე. ამ დროს მზის დამწვრობის რისკი საგრძნობლად იზრდება, განსაკუთრებით თუ პირდაპირი სხივების ქვეშ ხართ. მოღრუბლულ დღესაც კი, ულტრაიისფერი სხივები ღრუბლებში აღწევს და ზემოქმედებს კანზე. ასევე, ჩრდილი არ გიშველით, თუ ქვიშასა და წყალთან ახლოს ხართ: ისინი მზის სხივების 5-17%-ს ირეკლავენ და აძლიერებენ მათ ზემოქმედებას. ასე რომ, თუ გსურთ თქვენი კანის სიჯანსაღე დიდხანს შეინარჩუნოთ, დაივიწყეთ სანაპიროზე დასვენება, სულ მცირე, შუა დღის განმავლობაში.
დაიცავით კანი კრემით და ტანსაცმლით
მზეზე გასვლამდე 20-30 წუთით ადრე წაისვით მზისგან დამცავი კრემი სხეულის ყველა "დაუცველ" ადგილას, მათ შორის ტუჩების, ხელების, ყურებისა და კისრის გარშემო. შეგიძლიათ სცადოთ ვარიანტები ანტიოქსიდანტების დამატებით: ვიტამინები C, E, ფლორეტინი და ფერულის მჟავა. არსებობს მტკიცებულება, რომ ამ ინგრედიენტებმა შეიძლება გაზარდოს დაცვა ფოტოდაბერებისგან. განაახლეთ ულტრაიისფერი სხივებისგან დაცვა ყოველ 120 წუთში მზის ზემოქმედების შემდეგ და გახსოვდეთ, რომ ცურვისა და ჭარბი ოფლიანობის შემდეგ კრემი ხელახლა უნდა წაისვათ.
დაამატეთ მეტი ბოსტნეული, ხილი და კენკრა თქვენს დიეტაში
ზოგიერთმა ანტიოქსიდანტმა საკვებიდან და დანამატებიდან შეიძლება დაგიცვათ ფოტოდაბერებისგან ოქსიდაციური სტრესის შემცირებით. მაგალითად, ბეტა-კაროტინი და ლიკოპენი ხელს უწყობს უჯრედების UV დაზიანების შემცირებას, კანის ელასტიურობას და კოლაგენის სინთეზს. ბევრი ბეტა-კაროტინი გვხვდება სტაფილოსა და მწვანილის შემადგენლობაში: ისპანახი, ოხრახუში, სალათის ფოთოლი და მწვანე ხახვი. ლიკოპენის მიღება შესაძლებელია პომიდვრის, საზამთროსა და გრეიფრუტისგან.