როგორ მოქმედებს ნერვიულობა და ემოციები მადაზე
რატომ ხდება ასე?
სტრესის პირობებში, რამდენიმე ჰორმონი მოქმედებს. უპირველესად, ადრენალინი იწარმოება დიდი რაოდენობით. მადას აქრობს იმიტომ, რომ როცა ორგანიზმს საფრთხე ემუქრება, ის საკვებზე არ არის დამოკიდებული. თუმცა მუდმივი, დამღლელი სტრესი იწვევს თირკმელზედა ჯირკვლების სხვა ჰორმონის – კორტიზოლის გამოყოფას. ის ტვინს უგზავნის სიგნალს მობილიზაციის შესახებ - გადაუდებელია ენერგიის მარაგის შევსება, რათა გაუმკლავდეს ცხოვრებისეულ სირთულეებს. ამიტომ ვაშლის ან იოგურტის ნაცვლად, გსურთ მიირთვათ რაიმე ტკბილი, მარილიანი ან ცხიმიანი.
სხვათა შორის, ხშირ შემთხვევაში, სტრესის დროს ჭამის ჩვევა ბავშვობაში ყალიბდება - როცა წარმატების გასამრჯელოდ, ან სანუგეშებლად რაღაც გემრიელს გვთავაზობენ. ამრიგად, თუ რამე გაწუხებთ, თქვენ უნდა დააჯილდოვოთ თავი შოკოლადით, ან რაიმე სხვა ტკბილეულით.
საპირისპირო ეფექტი
ხანგრძლივი სტრესის ფონზე შეიძლება განვითარდეს დეპრესიული მდგომარეობაც. მას ხშირად ახლავს დაღლილობა და ინტერესის დაკარგვა თითქმის ყველა აქტივობის მიმართ, თუნდაც იმის მიმართ, რაც სიამოვნებას განიჭებდათ. რაღაც რომ მაინც გააკეთოთ, თუნდაც საწოლიდან წამოდგეთ, დიდი ძალისხმევა გჭირდებათ. ამ მიზეზით ბევრი ადამიანი უარს ამბობს საკვებზე, მხოლოდ იმიტომ, რომ საჭიროა მისი მოხარშვა და შემდეგ დაღეჭვა. ნუტრიენტების ნაკლებობა გავლენას ახდენს ენერგიის დონეზე, რაც იწვევს კიდევ უფრო დაღლილობას.
ამას ემატება დეპრესიის ჰორმონალური ეფექტი. დეპრესიული მდგომარეობა გავლენას ახდენს საჭმლის მომნელებელ სისტემაზე და შიმშილის ჰორმონების წარმოებაზე, როგორიცაა გრელინი. ეს, თავის მხრივ, გავლენას ახდენს იმუნურ სისტემაზე და ართულებს დეპრესიული მდგომარეობიდან გამოსვლას.
გარდა ამისა, კვლევებმა აჩვენა, რომ დეპრესიამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს ტვინის სხვადასხვა უბნებზე, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან მადაზე. საკვების მიღების შემცირება დაკავშირებულია ტვინის იმ რეგიონების გააქტიურების დაბალ სიჩქარესთან, რომლებიც აკონტროლებენ სხეულის ფიზიოლოგიურ მდგომარეობას. ანუ ტვინი უბრალოდ ვერ ამჩნევს სხეულის საჭიროებებს და შიმშილის გრძნობა არ ჩნდება.
არის გამოსავალი
სტრესის ქვეშ მყოფი ადამიანების უმეტესობა კვლავ მიდრეკილია ჰიპერფაგიისკენ, ანუ ჭარბი ჭამისკენ, ხოლო ადამიანთა ნაწილი იტანჯება ჰიპოფაგიით, ან არასწორი კვებისგან. მაგრამ მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ადამიანს, რომელმაც სტრესის გამო მოიმატა წონაში, შეუძლია კვლავ დაიკლოს წონაში, როდესაც გონებრივი წონასწორობა აღდგება.
სამწუხაროდ, შეუძლებელია ზუსტად გააკონტროლო, რა გავლენას მოახდენს თქვენზე სტრესული სიტუაცია. თუმცა თუ შეამჩნევთ ცვლილებებს თქვენს მადაში ან გექნებათ დეპრესია, საუკეთესო ვარიანტია შეადგინოთ ჯანსაღი მენიუ და კვების გრაფიკი, რომელიც დაგეხმარებათ ენერგიის მომარაგებაში მადის დაკარგვის შემთხვევაში ისე, რომ არ მოიმატოთ ზედმეტი კილოგრამები.